Przedterminowa spłata kredytu hipotecznego a zwrot części prowizji – nowe orzeczenie TSUE

17 października 2024 roku to kolejna ważna data dla kredytobiorców. TSUE wydał orzeczenie, które tym razem dotyczy wszystkich kredytobiorców – nie tylko osób spłacających kredyty frankowe. Orzeczenie odnosi się do prawa do otrzymania zwrotu prowizji za kredyt od banku w przypadku przedterminowej spłaty kredytu hipotecznego. Czy bank musi zwrócić prowizję za udzielenie kredytu w przypadku wcześniejszej jego spłaty?

Czy bank musi zwrócić prowizję w przypadku wcześniejszej spłaty?

Sąd krajowy skierował do TSUE pytanie prejudycjalne, dotyczące zwrotu prowizji przez bank kredytobiorcy, który przed terminem spłacił kredyt hipoteczny w całości. Sprawa dotyczyła klientki Santander Bank Polska, która podpisała umowę o kredyt hipoteczny na 360 miesięcy i spłaciła go już po 19 miesiącach. Wówczas skierowała wniosek do banku o zwrot części prowizji, którą w całości zapłaciła przy podpisaniu umowy kredytowej. Bank odrzucił wniosek, twierdząc, że prowizja – jako jednorazowa opłata – jest kosztem niepodlegającym zwrotowi w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu.

Sprawa trafiła do sądu, jednak i tutaj nie znalazła – póki co – rozwiązania. Obowiązujące przepisy dotyczące wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego i kosztów z tego wynikających to:

  • Art. 39 ust. 1 Ustawy o kredycie hipotecznym mówi, że wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego w całości obniża całkowity koszt kredytu za okres, o jaki skrócono spłacanie, również jeśli całość tych kosztów zapłacono na początku obowiązywania umowy kredytowej
  • Art. 25 unijnej dyrektywy konsumenckiej 93/13 zapewnia kredytobiorcom prawo do wcześniejszej spłaty kredytu oraz obniżenia w związku z tym kosztów kredytu

Kiedy kredytobiorca może odzyskać część prowizji po spłaceniu kredytu hipotecznego przed terminem?

Orzeczenie TSUE wyraźnie wskazuje na obowiązek transparentnego informowania kredytobiorców przez bank o warunkach zwrotów prowizji w przypadku przedterminowej spłaty kredytu hipotecznego – jeśli bank nie poinformował o takich warunkach, to każdy koszt kredytu, również jeśli ponoszony jest w całości przy zawieraniu umowy kredytowej, podlega obowiązkowi częściowego zwrotu. Taka sytuacja miała miejsce w przypadku klientki banku, dlatego TSUE przyznało prawo do odzyskania części prowizji, jednak sposób obliczenia jego wysokości pozostawił sądowi krajowemu, z zastrzeżeniem, że sposób ten musi zgodnie z dyrektywą chronić prawa konsumenta.

W związku z tym każdy – co do zasady – kredytobiorca, który spłacił w całości kredyt hipoteczny przed terminem, może liczyć na zwrot części kosztów kredytu, chyba że w umowie kredytowej istnieje zapis temu przeczący.

Wróć do bloga